آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

چند راهنمایی کوچک در ارتباط با رسم نمودار

نمودارها از انواع بسیار مختلف برخوردار هستند، گواه این ادعا نوآوری های دو قرن اخیر برای تنظیم جدول و چارت است. با این حال، انتقال سریع با استفاده از یکی از چند نمودار آشنا به بهترین شکل ممکن رخ می دهد، چرا که آشنایی منجر به افزایش سرعت شناخت می شود. اصل کلی طراحی شامل وضوح و اجتناب از آشفتگی است. با در نظر داشتن این موضوع در ادامه به چند راهنمایی متفرقه برای ترسیم نمودارهای خوب که در موقعیت های مختلف می توانند بسیار مفید و کاربردی باشند اشاره خواهیم کرد: 
- به خاطر داشته باشید که هر قطعه داده از چهار بخش تشکیل شده است: شرح (چیست؟)، یک عدد، یک واحد و یک برآورد غیرقطعی. اگر یکی از این موارد چهارگانه وجود نداشته باشد، داده‌ها عملا بی‌فایده خواهند بود. در زمان ترسیم نموداری داده ها، لازم است اعضای چهارگانه داده در داخل شکل گنجانده شود. 
- اگر یکی از نقطه داده ها حذف شده است دلیل آن را توضیح دهید.
- اگر نمودار میله‌ای خطا ارائه شده است (و باید نیز ارائه شود)، به وضوح توضیح دهید که این نمودار میله‌ای نشان‌دهنده چه چیزی است (انحراف استاندارد از نمونه داده، خطای استاندارد از میانگین، فاصله اطمینان معین و غیره).
- در رابطه با داده‌ها و همچنین نمایش داده ها متن زمینه ای همیشه بسیار حائز اهمیت است. "نمودارها نباید به داده‌هایی خارج از متن زمینه ای اشاره کنند". 
- داده‌ها باید مشخص و برجسته باشند- نباید داده‌ها در بین انبوهی از سطرها و برچسبها گم شوند. باید با نگاهی کلی بتوانیم تمام نقطه داده‌ها را از موارد دیگر داخل نمودار تمییز دهید. 
- برای جستجوی اطلاعات خاص و یا مقادیر دقیق، بهتر است از جداول استفاده شود؛ نمودارها برای نشان دادن رویه‌ها و انجام مقایسه بهتر هستند. اگر تصور می‌کنید خوانندگان عدد مندرج روی نمودار را نمی‌خوانند از جدول استفاده کنید (به صورت جایگزین یا همراه با آن).
- وقت تعداد نقطه داده‌ها اندک است، استفاده از جدول بر نمودار اولویت دارد. همانطور که توف مطرح کرده است "مطالب ساده به جداول و متن اصلی تعلق دارند؛ نمودارها برای مجموعه داده‌های بزرگ و پیچیده که امکان مدیریت آنها به روش دیگر وجود ندارد مناسب‌تر هستند.
- تراکم بالای داده‌ها امری خوب است، البته مادامی که دقت و وضوح قربانی تراکم بالا نشود. توصیه نگارشی چارلز کالب کولتون در مورد نمودارها نیز صدق می‌کند: "بهترین نویسنده نویسنده‌ای است که بیشترین میزان دانش را در کمترین مدت زمان در اختیار خواننده قرار می دهد".
- با امکاناتی که در اختیار دارید برای تقویت نمودار خود از رنگ‌ها استفاده کنید (امروزه اغلب مقاله‌ها به صورت آنلاین مطالعه می‌شوند)، اما مطمئن شوید که وقتی مقاله به صورت سیاه و سفید چاپ می‌شود اطلاعات از بین می‌روند.
- برچسب‌های داخل نمودار و یا توضیح زیر آن برای کاهش نیاز به بازگشت است به متن اصلی و مجدداً بازگشت به نمودار ضرورت دارند. در صورت امکان اشکال باید فی‌نفسه گویای خود باشند. 
-  توضیحات زیر شکل ها نباید بعد از اتمام کار درج شوند- آنها بخش جدایی‌ناپذیر شکل هستند. توضیح زیر نمودار همراه با نمودار نشاندهنده متن زمینه‌ای و توضیح داده‌ها می‌باشد. مجدداً هدف اصلی ما این است که تا حد امکان شکل گویای خود باشد.
- در شرایط ایده‌آل توضیح زیر شکل دارای سه کارکرد است: توصیف کلیه موارد مندرج در نمودار، جلب توجه خواننده به مهم‌ترین ویژگی‌ها و (در صورت امکان) توصیف نتایج اصلی که می‌توان از آن استنباط نمود.
- نمودارها نباید دارای عنوان باشند. عنوان در توضیح زیر شکل درج می شود.
-   لازم است کلیه اجزای یک نمودار دارای توضیحات کافی باشند، البته نه در نمودار یا توضیح زیر آن، بلکه در متن اصلی.
- نمودارهای آشفته و بهم ریخته هرگز گزینة خوبی نیست. 
- از نمودارهای میله‌ای زمانی استفاده کنید که گزینه بهتر دیگری در اختیار ندارید. اما از چارت ها صرفا برای ترسیم داده‌های مقوله ای استفاده کنید، اما اگر مقوله‌ها دارای ترتیب طبیعی هستند،  نمودار خطی گزینه بهتری است. با توجه به اینکه طول نمودارها نشان دهنده بزرگی اعداد است، نمودارهای میله ای باید باریک باشند (تا مساحت میله باعث سردرگمی خواننده نشود) و محور Y باید همیشه از صفر آغاز شود (این محدودیت یکی از دلایلی است که باعث شده سایر نمودارها نسبت به نمودارهای میله ای ترجیح داده شوند). 
- نمودارهای مجاور (پهلو به پهلو) برای مقایسه بهتر از نمودارهای ستونی (انباره ای) هستند زیرا  نوسان در بخش پایینی ستون باعث دشواری تفسیر بخش های بالایی می شود. نمودارهای خطی ستونی با این مشکلات همراه هستند.
- از تمام تاثیرات سه بعدیجعلی پرهیز کنید، مانند استفاده از میله های سه بعدی در نمودار میله ای. این نمودارها منجر به افزایش سردرگمی می شوند و نه افزایش وضوح.
- نمودارها باید تا حد امکان ساده باشند و تحت هیچ شرایطی یک نمودار نباید پیچیده تر از داده ها باشد.
- از مقیاس های لگاریتمی برای نشان دادن رویه ها در داده ها استفاده کنید، آنها را پنهان نکنید. مقیاس های لگاریتمی منجر به تاکید بر تغییرات نسبی می شوند، اما مقیاس های خطی برای نشان دادن تغییرات مطلق مناسب تر هستند.
- برای هر محور دو مقیاس در نظر بگیرید (به عنوان مثال یک مقیاس که نشان دهنده ارزش واقعی و مقیاس دیگر نشان دهنده تغییرات درصدی در مقدار جهت مرجع باشد).
- ادغام یا تقلیل داده (قرار دادن داده ها در گروه ها و ارائه خلاصه گروه ها) منجر به کاهش اغتشاش و برجسته سازی رویه ها  می شود، اما صرفا زمانی این هدف تحقق می یابد که این امر به نحو صحیح انجام شود. 
- هیستوگرام یا بافت نگار معمولا نسبت به اندازه طبقه و نقطه آغازین بسیار حساس است. نمودارهای توالی زمانی نسبت به زمان آغازین منتخب و فواصل حساس است. اما توجه داشته باشید که  نتیجه شما در مورد داده ها بر اساس انتخاب دلخواهی مجموعه پارامترهای انتخاب شده تغییر می کند.
- برای اینکه فضای سفید باقی نماند، از مقیاس های پلات استفاده کنید: سعی کنید دست کم از 80 درصد هر مقیاس برای نشان دادن داده ها استفاده کنید.
- خطوط پایه معمولا برای انجام مقایسه بسیار حائز اهمیت هستند، اما اگر خط پایه طبیعی وجود ندارد، توجه داشته باشید که انتخاب دلخواهی باعث تحمیل تفسیر بخصوص به خواننده می شود. صفر می تواند خط پایه طبیعی باشد، اما اگر فضای نمودار هدر می رود صفر را به اجبار وارد مقیاس پلات نکنید. 
- هرگز مقیاس را تقسیم و تجزیه نکنید و یا مقیاس را در محور یک نمودار واحد تغییر ندهید. اگر دو مقیاس برای نشان دادن داده ها مورد نیاز است، از دو نمودار استفاده کنید (یا سعی کنید از مقیاس لگاریتیمی برای رزولوشن بهتر استفاده کنید).
- شما هرگز نمی توانید داده های بد را با نمودار خوب درست کنید.